Siatka rolnicza do pryzm – co warto o niej wiedzieć?

Kiszonka – najczęściej z kukurydzy i/lub traw – ułożona w pryzmy, jest podstawą całorocznego wyżywienia dla zwierząt gospodarskich – bydła mlecznego i opasowego. Magazynowana w pryzmach żywność przechowuje się w dobrym stanie przez wiele miesięcy. Ze względu na swoją ważną rolę w gospodarstwie pryzmy wymagają starannego przygotowania i odpowiedniej pielęgnacji. Niebagatelną rolę odgrywa tu rolnicza siatka ochronna. Chcąc poznać funkcję siatki do pryzm, należy najpierw zrozumieć znaczenie pryzmy w gospodarstwie i to, dlaczego jej ochrona jest tak ważna.

Pryzma pod siatką – magazyn zdrowej żywności

Nie ma w tym grama przesady. Tak jak większość z nas w domu przygotowuje na zimę znakomite kiszonki, tak rolnicy szykują kiszonkę dla zwierząt gospodarskich. Warunki jej powstawania są takie same jak w przypadku kiszonych ogórków czy kapusty – aby procesy zachodziły prawidłowo, potrzebna jest fermentacja przy udziale bakterii kwasu mlekowego w warunkach beztlenowych oraz prawidłowe zabezpieczenie całego procesu.

Jak powstaje kiszonka w pryzmach?

Rozdrobnione zielone rośliny (trawa, kukurydza etc.) usypywane są w pryzmę (wał o określonej długości i szerokości – zależnie od planowanej ilości kiszonki), a następnie dokładnie i z dużą siłą ugniatane w celu pozbycia się powietrza z wnętrza pryzmy. Ubitą pryzmę należy przykryć materiałem nieprzepuszczalnym dla powietrza (fermentacja beztlenowa!) i zabezpieczyć (boki pryzmy warto również przykryć doszczelniającą warstwą piasku i ziemi). Ten ostatni etap ochrony, włącznie z zastosowaniem siatki do okrywania pryzm, okazuje się bardzo ważny dla trwałości całości i zabezpiecza przez przedwczesnym utlenianiem czy pleśnieniem.

Zrozumiałe jest, że w trakcie tworzenia ogromnych rozmiarów magazynu kiszonej żywności dla zwierząt (pryzmy), należy starannie dopełnić wszystkich warunków, aby beztlenowa fermentacja mogła przebiegać bez przeszkód. Zawsze jednak coś może pójść nie tak. Co najczęściej?

• Kiszonka może być nieprawidłowo rozdrobniona.
• Pryzma może być zanieczyszczona ziemią lub obornikiem (pryzmy ugniatane są najczęściej przy udziale ciężkiego sprzętu, na przykład traktorem, którym przez nieuwagę łatwo można przenieść ziemię na świeżą pryzmę).
• Pryzma może być zbyt słabo ubita.
• Pryzma może być nieszczelnie okryta folią umożliwiającą dostęp tlenu.
• I wreszcie… sporym błędem jest także brak siatki na pryzmie.

Zaniedbanie lub niewłaściwe zastosowanie w przypadku dwóch ostatnich punktów może zniweczyć wszystkie wysiłki układania i ubijania pryzmy.

Siatka na pryzmy pozwala uniknąć strat

Jednym z problemów, z jakimi borykają się właściciele zwierząt, jest niewłaściwy stan kiszonek w pryzmie. Każde uszkodzenie folii zaburza bowiem proces fermentacji beztlenowej, pozwalając na napowietrzenie kiszonki. W miejscu uszkodzenia pojawiają się grzyby i pleśń powodujące szybkie zepsucie. Część kiszonki nadaje się wtedy już tylko do wyrzucenia.

Zagrożenia dla kiszonki w pryzmach

Oprócz tego, że samo chodzenie po pryzmie może uszkodzić folię, najczęściej jest ona niszczona przez zwierzęta (dziki, myszy, koty, ptactwo etc.) szukające ciepłego schronienia (proces fermentacji generuje bowiem ciepło) i pożywienia. Najpowszechniejszym problemem, szczególnie jesienią i zimą, są ptaki, które wydziobują dziury w folii by wyjadać kiszonkę. Nie chodzi tu – rzecz jasna – o utratę tego, co zjedzą, ale o to że powstające w ten sposób nieszczelności pryzmy prowadzą do psucia się całej zawartości. Siatka do okrywania pryzm rozciągana na całości pozwala na zmniejszenie, a czasem nawet całkowite wyeliminowanie, ryzyka strat kiszonki spowodowanych mechanicznymi uszkodzeniami okrywy przez ludzi i zwierzęta, które dzięki temu nie mogą dostać się do beli.

Oprócz niechcianych uszkodzeń mechanicznych powodowanych przez czynniki zewnętrzne, samo użytkowanie (wybieranie) kiszonki przeprowadzone nieprawidłowo również może być dla niej zagrożeniem. Należy ją odsłaniać stopniowo, w miarę jej skarmiania. Część odsłonięta powinna być jak najbardziej równa (równe wycinanie kiszonki w dużej mierze zabezpiecza ją przed psuciem). Poszarpane brzegi przy niestarannym nabieraniu kiszonki zwiększają napowietrzenie i dostęp tlenu do całości. Zwierzęta również mniej chętnie jedzą kiszonkę, która wykazuje pierwsze symptomy zepsucia.

Jaka siatka na pryzmy jest najlepsza?

Oczywiście siatka wytrzymała! W tym przypadku sprawdzają się siatki na pryzmy wykonane z polietylenu, o odpowiedniej gęstości oczek, które dobrze chronią pryzmę przed rozdziobywaniem jej przez ptactwo, przed gryzoniami, większymi zwierzętami czy również przypadkowym uszkodzeniem przy chodzeniu po pryzmie.

Jak dobrać wielkość siatki do pryzm?

Powierzchnia pryzmy powinna być przykryta w całości z pewnym marginesem, aby zwierzęta nie mogły podkopać się czy uszkodzić folii w dolnej części. Warto również zaopatrzyć się w siatkę w kilku częściach. Łatwiej ją wtedy nakładać (ze względu na jej mniejszy ciężar) i łatwiej również stopniowo odsłaniać pryzmę. Dobrej jakości siatka na pryzmy powinna przetrwać nawet kilka lat użytkowania.

Pamiętajmy, że straty kiszonki odbijają się bezpośrednio na finansach gospodarstwa. Oprócz strat pełnowartościowej paszy, brak odpowiedniej podaży składników odżywczych może przełożyć się na pogorszenie stanu zdrowia zwierząt i wygenerować dodatkowe koszty w postaci konieczności zakupu wysokobiałkowych pasz.

Wartość zakupionej folii okrywowej i siatki do okrywania pryzm to zaledwie ułamek wartości całej pryzmy, a straty wywołane przez zepsucie czy zniszczenie kiszonki bywają ogromne.